ملت عشق، ترویج کننده ساختارشکنی اخلاقی است
ملت عشق شامل دو داستان است که به شکل موازی روایت میشود. روایت معاصر آن مربوط به زنی به اسم اللا است که برای یک انتشاراتی شروع به کار می‌کند و به تازگی کتابی به اسم شکنجه شیرین (Sweet Blasphemy) نوشته نویسنده‌ای به اسم عزیز زاهارا به او داده شده تا بخواند. (کتابی که به اللا داده شده است در ترجمه فارسی، ملت عشق ترجمه شده است.) او از طریق همین کتاب با تصوف آشنا شده و زندگی‌اش دچار تحول میشود. ملت عشق روایت دوم این رمان است که داستان درویش فارس و اهل تصوف به نام شمس تبریزی و رابطه او با مولانا بزرگترین شاعر طریقت تصوف را روایت می‌کند.
غلامرضا خاکی، منتقد ادبی، با نگاهی انتقادی رمان ملت عشق» را نقد کرده و گفته:
معنویت مولانا مبتنی‌بر شریعت است؛ اما معنویتی که رمان ملت عشق» آن را ترویج می‌دهد مبتنی‌بر شریعت نیست. مخاطب دنبال آرامش معنوی است، اما این کتاب به اسم عشق و احساس معنوی، ترویج کننده ساختارشکنی اخلاقی است.»
ما در طول داستان با زنی روبرو هستیم که دختر بزرگش شکست عشقی را تجربه کرده و دختر کوچکش دچار سوء تغذیه شده و به روان پزشک احتیاج دارد و پسرش دچار افت تحصیلی شده و خودش مدت کوتاهی است که از مسئله خیانت همسرش با خبر شده است. اللا هیچ اطلاعاتی در مورد مشاور و روان‌شناس ندارد و تا به حال به مشاوران زوج درمانی مراجعه نکرده و از ایفای نقش همسری و مادری فقط به آشپزی کردن برای آنها و کلاس آشپزی رفتن بسنده کرده است. این اتفاق باعث میشود بجای راه حلی برای بهبود روابط شویی‌شان به کل‌کل‌های زن و شوهری بپردازند.
نویسنده با نگاه فمنیستی و شخصیت پردازی‌های کوتاه، سعی دارد تمام تقصیرها را به گردن همسر اللا بیندازد و از هم پاشیده شدن خانواده را عشق نشان بدهد. اگر همانطور که درباره مولانا از زبان دیگران می‌خواندیم در مورد اللا هم از نگاه دیگران با خبر می‌شدیم بهتر می‌توانستیم شخصیت اللا را بشناسیم و دلیل رفتارهایش را مورد بررسی قرار بدهیم.
مطالب نوشته شده در مورد شمس و صوفی‌گری، به جز چهل قانون عشق و عبارات‌هایی که در داستان به آنها استناد شده است، مطالبی به ظاهر تاریخی و زاییده تخیلات نویسنده است. به عنوان نمونه شمس، کتاب را خشک از آب بیرون در نیاورده و این داستان سرایی فقط در تخیل نویسنده اتفاق افتاده است.
رابطه شخصیت های داستانی ملت عشق
یکی از مواردی که سبب تاثیر گذاری بیشتر داستان خواهد شد را می توان رابطه بین شخصیت های داستان دانست. عزیز و اللا دو شخصیت اصلی این داستان هستند که به گفته بسیاری از خوانندگان کتاب نمی توان رابطه پایداری بین این دو شخصیت شاهد بود. در ابتدای داستان بین عزیز و اللا هیچ گونه اشتباهی وجود نداشت و زندگی به خوبی و خوشی ادامه داشت اما در اواسط و اواخر کتاب ملت عشق کار عزیز بیشتر شبیه به یک شیادی داشت. یکی از مواردی که سبب این نوع برداشت شده را می توان زمانی دانست که عزیز زنش که صاحب فرزند بود رو متقاعد می کرده است که با او به آن سوی دنیا سفر کند. نویسنده در نظر داشته است که تمامی کارهایی که اللا برای شوهرش انجام می داده است را پشت یک نقابی به نام عشق پنهان نماید و اعلام کند که تمامی کارهای اللا بر پایه عشق استوار بوده است و وی تمامی اعمالی که برای عزیز انجام می داده به دلیل عشق بسیاری بود که در دلش جای داشت. اما باید بدانید که خلقیات نیز از جمله مواردی است که باید به آن توجه شود و عشق تنها مورد حائز اهمیت برای زندگی نخواهد بود.
اشتباه بودن دین عزیز
یکی از مواردی که در کتاب ملت عشق به آن اشاره شده است مسلمان بودن عزیز می باشد که هیچگونه اشاره ای در کتاب به این منظور نشده است چرا که یک مسلمان بی شک باید به تمامی خواسته های دین خود احترام بگذارد و اما عزیز فردی کاملا بی بند و بار بوده است و هیچگونه مانعی از دین را نمی پذیرفت. برای مثال در هیچ یک از فرقه های دین اسلام اجازه این امر داده نمی شود که یک مرد بتواند یک زن غریبه شوهر و بچه دار را با خود به یک کشور دور دست ببرد و بی شک یکی از موارد حرام هر دینی خواهد بود اما متاسفانه در کتاب ملت عشق، عزیز که خود را یک مرد مسلمان می نامد این کار را انجام داده است و بی شک این موارد سبب ایجاد شک و شبهه در دل خواننده خواهد شد.
ملت عشق» یک کتاب سفارشی است
مژگان دولت‌آبادی مترجم سرگذشت عزیزبیک» درباره اهمیت آثار الیف شافاک می‌گوید: اگر به آمار ترجمه آثار الیف شافاک در سایت کتابخانه ملی مراجعه کنیم، واقعا شگفت‌زده می‌شویم. شاید خیلی‌ها ندانند کتاب عشق» الیف شافاک که در ایران تحت عناوین ملت عشق»، دولت عشق» و عناوین دیگر ترجمه شده، یک کتاب سفارشی است. یعنی شافاک در سال مولانا به درخواست بنیاد مولانا کتاب عشق را نوشته است، که هیچ وقت در این مورد هیچ صحبتی نمی‌شود. به نظر من پرفروش شدن این کتاب فروش واقعی آن نیست. من دوستان زیادی در ترکیه دارم، که در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کنند و جالب است که شافاک در بین هیچ‌کدام از آنها محبوب نیست. حتی تعجب می‌کنند که چگونه الیف شافاک در ایران اینقدر محبوب و پرفروش است.»
حذفیات ترجمه ملت عشق»
حسن اکبری‌بیرق مترجم کتاب دولت عشق به تعداد ترجمه‌ها در ایران اشاره کرده و می‌گوید چون در کشور ما قانون کپی رایت نداریم، هر ناشر با توجه به اقتضائات بازار نشر، مترجم و متن خود را انتخاب می‌کند؛ بنابراین بعضی نارسایی‌ها، ترجمه‌های متعدد و این بدفهمی‌ها شکل می‌گیرد.
او ضمن اشاره به ترجمه‌های مختلف از کتاب عشق» الیف شافاک، گفت:
با خواندن و تورق برخی از ترجمه‌های این اثر در کشور، متوجه شدم که یک فاجعه اتفاق افتاده و ترجمه‌ها بسیار ایراد دارد. حتی بهترین ترجمه آن پر از غلط است. علاوه بر غلط، پر از افتادگی و اضافه است. در مجموع پرفروش‌ترین و معروف‌ترین ترجمه آن به زبان فارسی، حدود ۲۰ صفحه کتاب را حذف کرده است، که دلیل حذف آن را نمی‌دانم. چرا که مسائل حذف شده، مشکل ارشاد هم نداشت. البته شاید مترجم متوجه منظور نویسنده نشده و بدون دلیل آن را حذف کرده است. کتاب عشق الیف شافاک، پر از اشارات قرآنی است، ولی مترجمان متوجه نشده بودند که به کدام آیه قرآن اشاره دارد. اکثر قریب به اتفاق مترجمان اصلا حدیث، مسائل عرفانی و اشعار مولانا را در نیافته و در ترجمه نیاورده‌اند. اشعاری هم که نقل کرده‌اند، آن چیزی نیست که خود شافاک اراده کرده بود. البته خود الیف شافاک هم آدم کم سوادی است؛ خیلی در مورد مثنوی و مولانا نمی‌داند و برداشت‌های نادرستی کرده است.
ملت عشق الیف شافاک و سوره نساء
ویژگی‌های مشترک دو داستان شمس و اللا که به طور موازی پیش می‌رود، جزئیات قابل توجهی دارد.
هر فصل این کتاب با حرف B (ب) شروع میشود و مثنوی معنوی اثر جاودان مولانا نیز با حرف ب» شروع شده و نخستین کلمه‌اش بشنو!» است.
شمس به چندین قرائت از قرآن و شافاک به دو ترجمه کاملا متضاد دوران معاصر از سوره نساء اشاره می‌کند سوره‌ای از قرآن که محمد حبیب شاکر» آن را به عنوان توجیهی از کنترل مرد بر زن تفسیر می‌کند، در حالی که احمد علی» آن را به عنوان سوره‌ای وصف می‌کند که احترام و جایگاه زن را بالا می‌برد.
شافاک کتابی با عنوان ملت عشق ندارد
ارسلان فصیحی، یکی از مترجمین کتاب ملت عشق می‌گوید:
الیف شافاک کتابی به نام ملت عشق» ندارد؛ ملت عشق» نامی است که من برای ترجمه فارسی کتاب شافاک انتخاب کردم. شما چطور می‌توانید کتابی را که با این نام وجود ندارد ترجمه کنید و نامش را ملت عشق» بگذارید؟! شافاک کتابی به این نام ندارد، اسم را من گذاشته‌ام، پس اسم ترجمه‌های دیگر هم ی است. … این موضوع به اصطلاح پخته‌خواری است، زمانی که کتابی ترجمه مقبولی دارد و به اصطلاح در بازار گرفته، مردم آن را پسندیده‌اند و به فروش می‌رود، عده‌ای این کار را می‌کنند و با اسم مترجم دیگری کتاب را می‌فروشند که ممکن است مترجم واقعی نباشد، اما از این اسم‌ها استفاده می‌کنند که مثلا کتاب ترجمه جدیدی دارد. برخی از کتاب‌ها تا ۶۰ ترجمه هم دارند!
شافاک پروین اعتصامی دیگر
محبوبه مباشری، رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه اهرا می‌گوید:
بعضی‌ها شافاک را پروین اعتصامی دیگری خوانده‌اند، که با نگاه ساده به اشیا، سعی می‌کند از همه اشیا و موضوعات جهان در آثارش استفاده کند. منتها یک برتری نسبت به پروین برای او قائل شدند، که شافاک برخلاف پروین پند نمی‌دهد، بلکه به نمایش می‌گذارد. ملامت پند را در آثار او نمی‌بینیم، بلکه با آن اشیا، نوعی شیطنت و بازیگوشی در آثارش ایجاد می‌کند.
واکنش‌ها نسبت به این کتاب متفاوت است، برخی‌ها ملت عشق را بهترین کتابی می‌دانند که تا به حال خوانده‌اند و برخی آن را صرفا یک کتاب معمولی و یا حتی سطح پایین می‌دانند. رمان ملت عشق» علی رغم نقاط قوت و جذابیت‌هایی که آن را به یک رمان خواندنی و تحسین‌‌برانگیز تبدیل کرده، به دلیل استفاده از چهره یک شخصیت تاریخی و استفاده از تخیل نویسنده، باعث به وجود آمدن سوء تفاهم‌ها و کج‌‌فهمی‌هایی شده است.
ایام سوگواری بانوی دو عالم حضرت فاطمه(س) تسلیت باد
کتاب ,عشق ,شافاک ,یک ,ترجمه ,ملت ,است که ,ملت عشق ,آن را ,الیف شافاک ,ملت عشق» ,کننده ساختارشکنی اخلاقی ,ترویج کننده ساختارشکنی
درباره این سایت